Yeni çalışma: Zihinsel performansın en yüksek olduğu yaş ortaya çıktı
Yeni bir bilimsel araştırma, insan beyninin genel zihinsel performans açısından en verimli dönemini ortaya çıkardı. Intelligence dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, çoğu insanın genel psikolojik işlevselliği 55 ila 60 yaş arasında zirveye ulaşıyor.
Batı Avustralya Üniversitesinden psikoloji doçenti Gilles E. Gignac ve ekibi tarafından yürütülen araştırma, yaşlanmanın yalnızca zihinsel gerileme anlamına gelmediğini, aksine birçok bilişsel ve duygusal özelliğin orta yaşta güçlendiğini gösteriyor.
Fiziksel zirve erken, zihinsel zirve daha geç geliyor
Daha önce yapılan çalışmalar, insanların fiziksel performansının genellikle 20’li yaşların sonları ile 30’lu yaşların başlarında zirveye ulaştığını ortaya koymuştu. Ancak Gignac ve ekibinin analizine göre, zihinsel yeteneklerin farklı yönleri yaşam boyunca farklı dönemlerde en yüksek seviyesine ulaşıyor.
Araştırmada, akıl yürütme, hafıza süresi, işlem hızı, bilgi düzeyi ve duygusal zeka gibi 16 psikolojik boyut incelendi. Ayrıca “Beş Büyük” kişilik özelliği (dışadönüklük, duygusal istikrar, vicdanlılık, deneyime açıklık ve uyumluluk) de değerlendirildi.
55-60 yaş arası “bilişsel altın çağ”
Araştırma sonuçları, genel zihinsel işlevselliğin 55 ila 60 yaş arasında zirveye ulaştığını, 65 yaşından sonra yavaş yavaş azalmaya başladığını ve 75 yaşından sonra bu düşüşün hızlandığını ortaya koydu.
Bazı özelliklerin ise çok daha ileri yaşlarda doruğa çıktığı belirlendi. Vicdanlılık 65 yaşında, duygusal istikrar ise 75 yaş civarında en yüksek seviyeye ulaştı.
Ayrıca ahlaki akıl yürütme ve bilişsel önyargılara direnme gibi yeteneklerin 70’li ve 80’li yaşlarda dahi gelişmeye devam ettiği saptandı.
Yaş, yeteneklerin tek belirleyicisi değil
Araştırma, yaşla birlikte bazı bilişsel becerilerin azaldığını kabul ederken, duygusal olgunluk, deneyim ve karar verme becerilerindeki artışın bu kaybı dengelediğini vurguluyor.
Gignac, bulguların iş dünyasında ve kamu yaşamında liderlik rollerinin neden genellikle 50’li ve 60’lı yaşlardaki kişiler tarafından başarıyla yürütüldüğünü açıklayabileceğini belirtiyor:
“Bazı yetenekler yaşla azalırken, diğerleri güçleniyor. Bu da daha ölçülü kararlar ve daha iyi muhakeme anlamına geliyor.”
Orta yaş bir “geri sayım” değil, “zirve dönemi”
Uzmanlara göre, bu bulgular toplumun orta yaş ve üzeri bireylere yönelik önyargılarını sorgulaması gerektiğini gösteriyor.
Tarih boyunca birçok kişinin en önemli başarılarına 50 yaşından sonra ulaştığına dikkat çekiliyor:
Charles Darwin “Türlerin Kökeni”ni 50 yaşında yazdı, Beethoven 53 yaşında “Dokuzuncu Senfoni”yi besteledi, Lisa Su ise 55 yaşında AMD’yi teknoloji sektörünün önde gelen şirketlerinden biri haline getirdi.
Gignac’a göre, “Belki de orta yaşı bir geri sayım olarak görmekten vazgeçip, insan beyninin olgunluk ve üretkenlik açısından zirveye ulaştığı bir dönem olarak kabul etmenin zamanı geldi.”
