Faclair na Gàidhlig
@faclair.bsky.social
340 followers 67 following 100 posts
Faclair na Gàidhlig: Faclair eachdraidheil na #Gàidhlig / A historical dictionary of Scottish #Gaelic. https://www.faclair.ac.uk/ Le taic bho Bhòrd na Gàidhlig agus Comhairle Maoineachaidh na h-Alba.
Posts Media Videos Starter Packs
Bheireadh na boirionnaich leotha gach té a cuigeal ’s a FEARSAID [is iad a’ “dol air ’chéilidh”].

‘All the women would take with them their distaff and spindle [when going “cèilidhing”].’
1879 Ceit Mhòr td 14

New entry: www.faclair.ac.uk/entries/50

#Gàidhlig #cleachdi
Raffaello Sorbi, The Spinner (1872), Public domain, via Wikimedia Commons
Iubhar, Yew: the latest entry in the dictionary
(faclair.ac.uk/entries/49)

Faclair draws evidence from many sources including Gairm magazine. Alasdair MacIlleMhaoil wrote about the yew in Gairm 25 (1958).

See the Gairm archive at: dasg.ac.uk/gairm/browse...

@dasg-glaschu.bsky.social
#gaidhlig
Iubhar: an inntreadh as ùr san Fhaclair
(faclair.ac.uk/entries/49)

Lorgaidh an Fhaclair fianaise bho iomadh tùs, an iris Gairm nam measg. Sgrìobh Alasdair MacIlleMhaoil mun iubhar ann an Gairm 25 (1958).

Lorgar tasglann Gairm aig dasg.ac.uk/gairm/browse...

@dasg-glaschu.bsky.social
#gaidhlig
Chaidh am prògram a chraoladh air Radio nan Gàidheal bho 1990 gu 2000. B’ iad Iain MacIlleathain, Flòraidh NicIllEathain, agus Fionnlagh MacLeòid nam preasantairean thar nam bliadhnaichean.

Tha Radio nan Gàidheal gan ath-chraoladh is iad a' comharrachadh 40mh ceann-bliadhna an stèisein.
40 bliadhna chun an là seo fhèin on thòisich Radio nan Gàidheal a' craoladh
Bidhear ag ath-chraoladh 40 prògram bho aon de na sreathan a bu mhotha a chòrd ri luchd-èisteachd Radio nan Gàidheal agus an stèisean a' comharrachadh 40 bliadhna on chaidh a stèidheachadh.
www.bbc.co.uk
Do dhuine sam bith a th’ air am beò-ghlacadh le faclan, abairtean is gnàthasan-cainnte, nach math an naidheachd gu bheil prògraman #FacalOirbh rin cluinntinn a-rithist.

Gheibhear taghadh de 40 prògram an seo: www.bbc.co.uk/programmes/p...
An robh fios agaibh gun deach teacsaichean ùra a chur ri Corpas na Gàidhlig?

To mark the recent upload of new texts by @dasg-glaschu.bsky.social we have a new blog entry: www.faclair.ac.uk/blog/372/gd

Dealbh: digital.nls.uk/126434561 (National Library of Scotland).
Anseo tagraíonn an crann iúir do cháilíochtaí ionmholta an duine. Ach is dóigh liom go bhfuil an ceart agat, thuigfeadh daoine neart agus solúbthacht an adhmaid go háirithe le haghaidh boghanna a dheanamh.
IUBHAR ~ 🌳 a new dictionary entry 🌳

Iorram do Iain Gharbh
Craobh don iubhar a b’fheàrr
[...]

?1689 Duanaire Colach (1997) 18

[A song to Iain Garbh
A tree of the best yew
which bent well in action
From the wood of highest branches]

www.faclair.ac.uk/entries/49
Foliage of the yew tree (Taxus baccata) and seeds or arils covering the cones.
IUBHAR ~ 🌳 inntreadh ùr san fhaclair. 🌳

Iorram do Iain Gharbh
Craobh don iubhar a b’fheàrr
Bu mhath lughadh ri sàs
As a’ choillidh a b’àirde geugan.

?1689 Duanaire Colach (1997) 18

www.faclair.ac.uk/entries/49
Duilleach craoibh-iubhair (Taxus baccata) agus dearcagan, no ’aralan’ a’ còmhdachadh duircean beag.
Tha sinn air ar dòigh gu bheil Rannsachadh na Gàidhlig gu bhith air ais!

Cuiribh taic ris agus sgapaibh an naidheachd.
Cumaibh 14mh–16mh Iuchar 2026 airson Rannsachadh na Gàidhlig aig Oilthigh Ghlaschu.
Gairm phàipearan & fiosrachadh clàraidh uile ri thighinn.

Hold 14th–16th July 2026 for the Rannsachadh na Gàidhlig conference at the University of Glasgow.
Call for Papers & Registration information all to follow.
Bha challtuinn ghlas, gheugach a' lùbadh, gach foghar, fo h-eallach chnù.
(1912 Dùn Àluinn 24)

Faic 'calltainn' aig faclair.ac.uk/entries/3

#Gaidhlig #foghar
Hazelnuts on a tree by Guilhem Vellut (Creative Commons 2.0)
Bha challtuinn ghlas, gheugach a' lùbadh, gach foghar, fo h-eallach chnù.
(1912 Dùn Àluinn 24)

Faic 'calltainn' aig faclair.ac.uk/entries/3
Picture of hazelnuts on tree by Guilhem Vellut (Creative Commons 2.0)
Eirigh tónn air uisge balbh.
Wave will rise on silent water.
(And calm people when stirred may astonish.)
(1881 Nicolson Proverbs 172)
Sgòthan dorcha os cionn na mara mu dhol fodha na grèine.
Reposted by Faclair na Gàidhlig
Seoid atá ann, agus iarsmalann. Tá an iontráil thíos suimiuil. Ní bheadh abhras nó coigeal - na rudaí sin nó na focail orthu - ag a lán daoine inniu. Tá sé suimiúil freisin gur “aige” seachas “aici” atá ann. Obair na mban a bhí ann de ghnáth. Bhí post faoin obair sin ag @faclair.bsky.social inniu.
The latest entry on our website is CUIGEAL (distaff): www.faclair.ac.uk/entries/48

Many proverbs and expressions are related to the term. The evidence also shows that a’ chuigeal was used as a weapon and a symbol of women’s power! ♀️
A preview of the Faclair na Gàidhlig entry 'cuigeal' (distaff): https://www.faclair.ac.uk/entries/48. A picture showing a woman spinning with a CUIGEAL or distaff and a ’fearsaid’ or ’dealgan’, spindle. The distaff held unspun wool and was kept under the arm or in a belt.
INNTREADH ÙR!

Tha an t-inntreadh ‘cuigeal’ (distaff) a-nis air an làraich-lìn againn: www.faclair.ac.uk/entries/48

Chithear gu bheil iomadh sean-fhacal co-cheangailte ris. Tha an fhianais cuideachd a’ comharrachadh gun robh a’ chuigeal mar bhall-airm is samhla cumhachd aig boireannaich! ♀️
Ro-shealladh air inntreadh 'cuigeal' ann am https://www.faclair.ac.uk/entries/48. Dealbh anns a bheil boireannach a’ snìomh le ’cuigeal’ (distaff ann am Beurla) agus fearsaid no dealgan (spindle ann am Beurla). Bhiodh a’ chlòimh nach robh snìomhte air a’ chuigeil, agus chumadh i fon achlais no ann an crios.
Tha bloga ùr air an làrach-lìn againn: faclair.ac.uk/blog/371/gd

Tha sinn a' coimhead air 'siompair' - an e daonnan an aon rud ri 'geansaidh' a th' ann?

We’re looking at the word 'siompair' - it is always the same thing as a 'geansaidh'?

#Gàidhlig #cleachdi
Earrann bho An Gaidheal 21:4 (Jan 1926), 58. Ri leughadh aig https://digital.nls.uk/an-comunn-gaidhealach/archive/125300544
Aithnichear an leòmhan air sgrìob d’a ìnnean.
The lion is recognised by a scratch of his claws.
(1848 Fear-tathaich nam Beann XVIII 560)
Leòmhann na laighe air an talamh.

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Lion%28parRickBayok%29.jpg/
Cathag dhearg chasach. Chough.
1988 DASG Fieldwork Archive (South Uist)

dasg.ac.uk/fieldwork/vi...

Full entry: www.faclair.ac.uk/entries/46
A History of British Birds by the Rev. F. O. Morris (1862)
Internet Archive Book Images via Wikimedia Commons
Thig a dh’obair còmhla rinn!

Tha Faclair na Gàidhlig a’ sireadh Neach-deasaichidh:
www.jobs.ac.uk/job/DNW576/e...

Le taic bho @bordnagaidhlig.bsky.social agus Comhairle Maoineachaidh na h-Alba.
Tha - seo na th' againn an-dràsta bhon dreachd againn airson FEANNAG:
Barail a’ bhruic air a ladhran.
The badger’s opinion of his own claws, i.e. a poor opinion.
(1881 Nicolson Proverbs 382)
Broc na ruith air staran, feur tioram ri fhaicinn air gach taobh dheth.
https://zastita-prirode.hr/clanci/jazavac-cinjenice/
Feannagan, starragan, ròcaisean, faoileagan.

Tha bloga ùr air an làrach-lìn againn:
faclair.ac.uk/blog/370/gd

We’re looking at words meaning ‘crows’, ‘rooks’ and ‘gulls’ in Gaelic.
British birds in their haunts … Edited, revised, and annotated by J.A. Owen … Illustrated with 64 coloured plates by William Foster, Public domain, via Wikimedia Commons