Lightnews — Scholar-powered news

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 2h

Esan bezala, istorioaren famak bulkatuta, Joan Mari Zubizarreta Larrañaga 'Etxeberritxo' (1855 - 1905) bertsolari azkoitiarrak gertakariak bertsoetara ekarri, eta pertsopaperak ausarki saldu zituen.

Entzun itzazu hemen, Oskorrik kantaturik 👂 youtube.com/watch?v=UfF3...

(7/7)

Jose Tejeria

YouTube video by Oskorri - Topic

youtube.com

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 2h

Erruki-eskeek ez zuten deus balio izan, eta 1900.eko urtarrilaren 16an, Azpeitiko presondegian, Burgostik etorritako borrero batek garrotean hil zuen, ehundaka ikusleren aitzinean. Gipuzkoako azken exekuzio publikoa izan zen hori.

📷Azpeitiko kartzela, orain osasun-etxea

(6/7)

1

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 2h

Azpeitiko eta Ondarretako presondegietan atxilo egon zen eta, epaiketan, azkenean, errudun atera. Heriotzara kondenatu zuten.

📷Ondarretako kartzela (Wikipedia)

(5/7)

1

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 2h

Hilketa eginda, semea Donostiara joan zen koartada bila. Sebastopol ostatuan ostatu hartu zuela esateko eskatu zion jabeari, baina alferrik. Preso hartu zuten.

📷Sebastopol ostatua, Donostian (Kutxateka, CCY-BY-NC)

(4/7)

1

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 2h

Mugaratz baserria eroria dago egun. XX. mende hasieran Ojangurenek egindako argazkian, Iturriozko bentaren atzean ikusten da. Nik egindakoetan, asun, arbola eta huntzen artean pareta-zatiak ikus daitezke oraindik.

📷Indalezio Ojanguren + nireak

(3/7)

1

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 2h

Diru kontuak tarteko, giroa gaiztotua zegoen aita-semeen artean. 1898ko abuztuaren 20an, aita baserriko lanetan zebilela, semeak tiro egin zion. Eri handi, baserri ondoko Iturriozko bentara jo zuen laguntza eske. Erruduna salatu bezain laster hil zen.

📷Iturriozko benta

(2/7)

1

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 2h

1898an, Aiako Mugaratz baserrian Jose Tejeriak aita tiroz hil zuen. Hiltzailea preso hartu eta garrotean exekutatu zuten.

Etxeberritxok ordu hartan paratutako bertsoek istorioa kontatu ziguten... eta ni leku hura ezagutzera joan naiz. 🚗🔎

Harittoa 🧵👇

📷XDZ

#euskara
(1/7)

1 1

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 2d

Duela gutxi Baleriano Mokoroa (1871 – 1941) euskal antzerkigile eta olerkaria bisitatu nuen #Tolosa-ko hilerrian.

Atzenduxe dugun idazle horietarik delakoan nago. Ezagunagoa zaigu, apika, haren seme Justo Mari.

eu.wikipedia.org/wiki/Baleria...

#euskara

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 3d

Dantzanen sarrera bat idatzi dut horri buruz: dantzan.eus/kidea/ekaitz...

Usurbilgo ordenantzak (1888)

Sarrera Gauza jakina da euskarak leku apala izan duela izaera administratiboko testu ofizialetan. Udal ordenantzen kasuan, XVIII. mende erditsuko Eibarko Ordenanza Municipalac Eusqueras, Elecinuetar...

dantzan.eus

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 3d

Gaur hau atera dut apalategitik: #Usurbil-go herriaren #ordenantzak, 1888. urtekoak.

➡️Bakanetakoak #euskara-z
➡️ Inprimatutako bakarrak
➡️Emakume batek inprimatuak
➡️Euskal Itz-Jostaldien Batzarrearen babespean
➡️Orduko ohituren erakusgarri ederra:

🔎oaiprod1.gipuzkoa.eus:8080/handle/10690/106091

1

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 4d

#Lekunberri-ko aldi

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 5d

#Aizkoa #Deierri

#pertzak #heraldika

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 6d

Nafarroako herri
Uhart'Arakilen,
San Migela joateko
ailegatu ginen,
bisita egiteko
deseo haundien.
Mendira igo gabe,
ez nuen jakinen
aingeru zein ederra
zegoen kapillen. 🎶

(⛲️XIX. mendeko #bertsoa-k, 1857ko liburu batetik)

#bisita #euskara

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 7d

Etxepareren "Linguae Vasconum Primitiae" (1545) lehen euskal liburuaren ale bakarra gordetzen da, Parisen.

Haatik, Paris utzi eta hilabete batzuez #Baiona-ko Euskal Museoan egonen da ikusgai, kultur programa eder batez horniturik.

www.musee-basque.com/eus/146-aldi...

#euskara

Linguæ Vasconum primitiæ 1545

Obra gomitatua Linguæ Vasconum primitiæ 1545 Euskaldunen hizkuntzaren hasikinak Frantziako Liburutegi Nazional

www.musee-basque.com

1 3

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 8d

"Este libro es de Matias Toribio.
Si se le perdiere, se le dará a su dueño,
y este le dará dos cuartos para sardinas,
y que se augue con las espinas" 🐟

#exlibris

1 1

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 10d

Sekulako aurkikuntza izan da niretzat Zephururen #euskara goxoa.

Xalbat Arotzarena "Zephuru", kalonje, ikerlari, euskaltzain urgazle eta Eskualduna aldizkariaren zuzendari petainzalea (Izturitze, 1892 – Baiona, 1966).

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 11d

Gaur aktore lanetan. 🎥

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 14d

Gaur ikusitako eskela.

Nekez bil daiteke #Mikel-en aldaera gehiago izen bakar batean: Mike, Mikele eta Mitxel.

Bidenabar, hebreera da: Mī-khā-'Ēl =
Nor Jainkoa bezala(koa)?

Goian bego.

#onomastika

2

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 15d

Ikusten etxe hau? #Orexa-ko Gogortzanea da.

Ba hortxe egon zen #Orixe lau urte sartuta, #Euskaldunak poema nazionala idazten.

1935ean bukatu zuen, orain 90 urte.
1950ean argitaratu zen, orain 75 urte.

#euskara

2

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 16d

Urte askoko lanaren uzta gaur egikaritu da 🥳

(NUPen webgunean, erdaraz baino ez, antza 🤨)

1

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 18d

Gaur San Fermin ttikiren kariaz.

#gaita

1

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 22d

XVI. mende erditsuan, E. Salazarrek Madrilgo gortearen deskribapen zorrotz eta trufaria utzi zigun.

Denetarik omen zen han, euskaldunak ere bai:

"agur, xaona, orduan çagoçala"

Osorik leitzea merezi du 😄👇
📜: bibliotecadigital.rah.es/es/consulta/...
📖: books.google.co.cr/books?id=G81...

#euskara

1 1

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 22d

Batzuk beti gehiegi eskatzeko beldurrez. 🙊

Denak ez, baina adiskideak, zuek bederen, erruki zakizkiete!

📷 #Tolosa-ko hilerria

2

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 24d

Lapsusa: 1886an jaio eta 1986an zendu zen.

1

Ekaitz Santazilia @esantazilia.bsky.social · 24d

Gaurko egunez hil zen 1982an Damaso Intzakoa, euskalari, idazle, editore, biltzaile eta euskaltzain nekaezina.

Ni, ordea, 1882an jaiotzen ikusi zuen etxera, Kalparregira, etorri natzaio gaur bisitan (ezin erdietsiz! biderik ez, larretan barna, malkarra nonahi, zakurrak, hangotarrak barrandan...🥵)

1 1 3